Wymiana stawu, endoproteza

Staw ze zmianami zwyrodnieniowym, lub zniszczony jest usuwany i zamieniony na sztuczny zwany protezą lub endoprotezą.

Co to jest staw?

Staw składa się z końców dwóch, lub kilku kości połączonych grubą elastyczną tkanką zwaną torebką stawu.

Końce kości w stawie pokryte są gładką, śliską powierzchnią, czyli chrząstką.

Normalna chrząstka w stawie pozwala na gładki ruch bez bólu.

Jeżeli chrząstka zetrze się, jest zniszczona, staw staję się sztywniejszy i bolesny.

Wewnątrz stawu torebka jest wyścielone błoną maziową wytwarzającą płyn smarujący, który ogranicza tarcie i zużycie stawu.

Dlaczego wymiana stawu jest konieczna?

Celem jest likwidacja bólu w stawie spowodowanego zniszczeniem chrząstki.

Ból może być na tyle silny, że pacjent unika używania stawu, osłabia mięśnie wokół stawu 

co powoduje że jeszcze trudniej mu poruszać chorym stawem.

Badanie, RTG, USG czy inne badania obrazowe ujawniają zakres zniszczenia w stawie.

Wymianę stawu rozważa się, jeśli dotychczasowe leczenie nie przyniosło wystarczającej poprawy.

Jak się wykonuje wymianę stawu?

Pacjent jest znieczulony przez anestezjologa i ortopeda wymienia zniszczone powierzchnie stawowe na sztuczne.

Np. w zwyrodniałym kolanie zniszczone końce kości z chrząstką są zamienione na polerowane powierzchnie metalowe z wkładką z tworzywa sztucznego między nimi.

Panewki z przestrzennego tytanu Stryker

Warstwa polerowana stykającą się z tworzywem jest bardzo twarda z odpowiednich medycznych stopów metali, warstwa przylegająca do kości w najlepszych wariantach jest z przestrzennego tytanu, często drukowanego na drukarkach 3D, z którym kość łatwo się integruje.

W zniszczonym biodrze głowa kości udowej jest usuwana, na trzpieniu wprowadzanym do kości, który jest z tytanu, osadzana jest sztuczna głowa z ceramiki polerowanej.

Panewka tego stawu, która znajduje się w kości miednicy jest frezowana do odpowiedniego rozmiaru sztucznej panewki (z przestrzennego tytanu), która jest osadzana precyzyjnie w kości na wcisk.

W tą sztuczną, tytanową panewkę montuje się wkładkę z tworzywa – tak sztuczna ceramiczna głowa obraca się gładko i bez bólu we wkładce panewki z tworzywa.

Jest to rozwiązanie, które daje obecnie najlepsze wyniki odległe w rejestrach endoprotez.

Sam tytan w kolanie nie może stanowić powierzchni ślizgowej bo jest za miękki i musi by pokryty twardymi stopami innych metali.

Najczęściej wymieniamy stawy biodrowe i kolanowe, ale wykonujemy też wymiany stawów, czy jak można inaczej nazwać protezoplastyki lub jeszcze inaczej endoprotezoplastyki stawy ramiennego, łokciowego, nadgarstka, czy stawy palców.

W sytuacji gdy nie możemy liczyć na dobry zrost kości z protezą mocujemy ją na cemencie kostnym, ale są to sytuacje wyjątkowe, np. w osteoporozie, czyli rzadkiej słabej kości.

Jak wygląda proces powrotu do zdrowia?

Po wymianie biodra, czy kolana pacjent zaczyna używać kończyny po ustąpieniu znieczulenia.

Początkowo chodzi o kulach, ale może stawać na operowanej kończynie.

Zwykle pacjent używa kul maksymalnie do miesiąca, następnie chodzi normalnie.

Pacjenci zakwalifikowani do operacji w trybie do 24 godzin pobytu w Centrum, zwykle nie wymagają żadnej rehabilitacji.

W związku z tym, że operacja biodra jest wykonywana z dostępu minimalnie inwazyjnego MIS DAA, czy bikini bez przecinania żadnego mięśnia pacjenci mogą od razu w pełni zginać biodro. 

Podobnie jest przy operacji endoprotezoplastyki kolana, która też jest wykonywana z dostępu minimalnie inwazyjnego subvastus, gdzie też nie narusza się aparatu wyprostnego kolana i pacjent bez obawy może zginać kolano.

Większość pacjentów odczuwa czasowo po operacji pewien ból w operowanej kończynie, ale dzięki operacji wykonywanej atraumatycznie (delikatnie) i w sposób minimalnie inwazyjny oraz multimodalnemu postępowaniu przeciwbólowym, dolegliwości te nie są uciążliwe i pacjent może chodzić już w dniu w którym był operowany i bezpiecznie wracać do domu zwykle na drugi dzień po śniadaniu.

Po zintegrowaniu się kości z protezą i wzmocnieniu mięśni pacjenci mogą normalnie funkcjonować i uprawiać sporty za wyjątkiem tych związanych ze skokami, mogą pływać, jeździć na rowerze, chodzić po górach bez ograniczeń, tańczyć czy grać w tenisa.